به گزارش خط هشت: حادثه ۱۷ شهریور ۵۷ چنان بزرگ است که اگر سالیان دراز در وصف آن و گرامی‌داشت یاد هزاران شهید آن روز گفته شود، باز کم است. در روز‌های ۱۳ و ۱۶ شهریور سال ۵۷ تظاهرات گسترده‌ای علیه رژیم پهلوی انجام شد. شاه برای سرکوب مردم که روز به روز تظاهرات پرشورتری را علیه رژیم پهلوی انجام می‌دادند، اعلام حکومت نظامی کرد.
این حکومت نظامی در حالی اعلام شد که مردم تصمیم داشتند روز ۱۷ شهریور در میدان ژاله (شهدای کنونی) تظاهرات کنند. مردم بی‌اعتنا به حکومت نظامی تظاهرات آغاز کردند. تظاهرات ۱۳ تا ۱۷ شهریور یکی از مهم‌ترین تظاهرات علیه رژیم پهلوی شناخته می‌شود که منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد.
تظاهرات شهریور ۵۷ یک حرکت مردمی بود
در آن روز جمعیت زیادی در تمامی کوچه‌ها خیابان‌ها و اطراف میدان شهدا گرد آمده بودند. نیرو‌های نظامی گاز اشک آور را به سمت مردم پرتاب کردند. خانه‌های اطراف نیز که ناظر جریان بودند از پشت بام‌ها، وسایل مختلف به سمت نیرو‌های نظامی پرتاب می‌کردند. برخی لاستیک آتش می‌زدند تا اثر گاز‌های اشک آور کاهش یابد.
با برطرف شدن نسبی اثرات گاز، جمع متشکل مردم جدی‌تر شعار می‌دادند. زنان هم با کودکان‌شان به تظاهرات آمده بودند. در تمام کوچه و خیابان‌ها جمعیت کثیری حضور داشتند. در ابتدای خیابان تعدادی تانک، تیربار و تعداد زیادی سرباز مسلح به ژ۳ و کُلت کاملا آماده و منتظر فرمان شلیک بودند.
شهادت طلبان در مقابل سربازان مسلح ایستاده بودند و با هم تکرار می‌کردند «ما آماده‌ایم شهید شویم» در این میان صدای رگباری از وسط میدان، فرمان شلیک را صادر کرد. گلوله‌ها به سمت مردم بی گناه شلیک می‌شد. مردم اجسادی را که در اطراف خیابان افتاده بودند، بدوش می‌کشیدند و به داخل کوچه‌های اطراف می‌بردند. بازماندگان تصمیم‌شان برای سرنگونی این رژیم مستحکم‌تر شد تا اینکه در ۲۲ بهمن همان سال، انقلاب اسلامی به پیروزی رسید.
تحلیلی بر حواشی تظاهرات دهه ۵۷
روز‌هایی که انقلاب در آن‌ها اوج می‌گرفت ایام محرم، ماه رمضان، روز‌های عاشورا، عید فطر و... بود؛ این موضوع نشان دهنده این است که انگیزه این تظاهرات و حرکت‌های انقلابی، حرکت اسلامی بوده است.
یکی دیگر از موضوعاتی که در امر تظاهرات قابل توجه است، بحث شعار‌ها است. مردم از شعار‌هایی استفاده می‌کردند که مربوط به مسائل اجتماعی بود. معمولا شعار‌ها دو قسمت بودند؛ شعار‌های محوری و شعار‌های شعاعی. شعار‌های محوری شعار‌هایی بودند که در هیچ شرایطی قابل تغییر و تحول نبودند مثلا الله‌اکبر. شعار‌های شعاعی هم متناسب با شرایط اجتماعی روز مطرح می‌شد؛ مثلا زمانی که رژیم پهلوی می‌کوشید تا نشان دهد، امام خمینی (ره) تنهاست، مردم به میدان می‌آمدند و با شعار‌ها نشان می‌دادند که پشتیبان ایشان هستند.
امام خمینی در تبعید و ملت در ایران حرکت واحدی داشتند. مردم چشم انتظار پیام‌های امام (ره) بودند تا فعالیت‌هایشان را ادامه دهند. شهریور سال ۵۷، انقلاب به اوج خود رسیده بود. مردم بی‌مهابا به خیابان‌ها می‌آمدند و علیه رژیم پهلوی شعار می‌دادند.
۱۷ شهریور یک حرکت مردمی بود. روحانیان در مسجد و مجالس ظلم رژیم پهلوی را بیان می‌کردند و مردم آگاهانه به تظاهرات می‌پرداختند. زمینه به وجود آمدن تظاهرات روز ۱۷ شهریور دقیقا حرکت‌هایی بود که روحانیت در طول ماه رمضان در مساجد شروع کرده بودند. از سوی دیگر اعلامیه‌های امام (ره) هم مبنی بر اینکه حال که راه را آغاز کرده‌اید، بایستید؛ به دست مردم می‌رسید.
منبع: دفاع‌پرس
