به گزارش خط هشت: عملیات عاشورا در محور ایلام – میمک در ۲۵ مهر سال ۱۳۶۳ با رمز یا اباعبدالله الحسین (ع) اجرایی شد و رزمندگان مسلمان ایرانی توانستند به اکثر اهداف مد نظر خود دست یابند. به همین مناسبت بخش‌هایی از خاطرات رزمندگان که قالب مصاحبه، کتاب، فیلم مستند و... ثبت شده اند را جمع آوری کرده و تقدیم می‌شود. لازم به ذکر است مروری خاطرات رزمندگان مسلمان ایرانی در دوران حماسه آفرینی دفاع مقدس به اشکال مختلف همواره می‌تواند درس آموز نسل‌های بعدی باشد:

هادی نخعی در بخشی از کتاب «تجدید روابط آمریکا و عراق» که از سوی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر شده است، درباره‌ی فضای منطقه‌ی یاد شده در روز‌ها و ساعات منتهی به آغاز عملیات عاشورا می‌نویسد:

«تردد خودرو‌های نظامی در ایلام و تحرکاتی که از نخستین روز‌های مهر ماه آغاز شده بود، به‌وضوح نشان می‌داد که عملیاتی در پیش است، آنقدر واضح که «مردم شهر تا حدود متوجه قریب‌الوقوع بودن عملیات در این منطقه شدند، اما کسی زمان و محل دقیق آن را نمی‌دانست. جالب این که به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از ایلام، از نخستین ساعات بامداد امروز (۲۵ مهر) غبار غلیظی که منطقه عملیاتی را پوشاند، امکان هرگونه عملیات هوایی هواپیما‌های مهاجم عراقی را از دشمن سلب کرد و این نصرت و امداد الهی محسوب می‌شد که قبل از شروع عملیات، رزمندگان اسلام را یاری می‌کرد.»

محسن رشید در کتاب «اطلس جنگ ایران و عراق» این منطقه‌ی جغرافیایی این عملیات را این گونه تشریح می‌کند:

منطقه عملیاتی عاشورا، محور ایلام ـ صالح‌آباد مشخص شد. این منطقه از شمال به سومار (محل انجام عملیات مسلم‌بن‌عقیل در ۹ مهر ۱۳۶۱)، از جنوب به ارتفاعات شینو، شورشیرین و کانی‌سخت در مهران (محل انجام عملیات والفجر ۳ در ۷ مرداد ۱۳۶۲) و از شرق به جاده ایلام ـ صالح‌آباد و از غرب به دشت هلاله منتهی می‌شد.

فرماندهی این عملیات را عباس محتاج برعهده داشت و کل نیرو‌های مسلح در اجرایی ساختن آن دخیل بودند. 

امیر رزاق زاده در کتاب «اطلس راهنمای ۳، ایلام در جنگ» درباره‌ی جزئیات نیرو‌های ایرانی حاضر در این عملیات می‌نویسد:

سازمان رزم نیرو‌های عمل‌کننده شامل فجر ۱: تیپ مستقل امام رضا‌علیه‌السلام و تیپ یک از لشکر ۸۱ باختران، فجر ۲: تیپ امام صادق‌علیه‌السلام از لشکر نصر به همراه یک گردان از لشکر ثارالله، فجر ۳: تیپ ۳ از لشکر ۸۱ باختران به همراه تیپ مستقل انصارالحسین، فجر ۴: تیپ مرزی نبی‌اکرم‌صلی‌الله‌علیه‌وآله و یک گردان از تیپ ۸۴ خرم‌آباد بود. فجر ۱ از تنگه بیجار رها می‌شد و روی ارتفاعات گرکنی و بانی‌تلخاب عمل می‌کرد. فجر ۲ از نقطه رهایی تنگه بینا اقدام به تک‌روی دو محور ارتفاعات فصیل و یال میمک می‌کرد. فجر ۳ نیروی احتیاط بود. فجر ۴ روی فرورفتگی میمک (شیار نی‌خزر) عمل می‌کرد.

سردار حسن مهری از رزمندگان دوران دفاع مقدس در باب خاطراتش از عملیات عاشورا در گفت‌وگو با پایگاه خبری الفباخبر گفت: برای اینکه آنتن دشمن متوجه ما نشود در یک محل سیلاب روی زمین خوابیدیم، کنار سیلاب یک دیواره‌ای بود و بالای دیوار نیرو‌های دشمن حاضر بودند. در این لحظه به نیرو‌ها گفتم که در گوش هم دیگر آیه شریفه «لیلة المبیت» را بخوانند، پس از این گشتی‌های دشمن از دیوار فاصله پیدا کردند و ما از آنجا عبور کردیم. من بعد از اتصال از طریق بی سیم به شهید شوشتری که از تاخیر در صورت گرفتن عملیات شاکی بود از استقرارمان در عقبه دشمن خبر دادم و صدای تکبیر بچه‌ها در منطقه پیچید و به سنگر‌ها و کانال‌ها حمله کردند. ما از عقب و شهید شجیعی از روبرو دشمن را غافلگیر کردیم. تا صبح درگیر بودیم و تانک‌ها و ماشین مهمات را گرفتیم.

این عملیات تا تاریخ ۳۰ مهر ۱۳۶۳ ادامه داشت نیرو‌های معتقد و با ایمان ایرانی توانستند بخش وسیعی از محور ایلام – میمک را از دست دشمن بعثی آزاد سازند و به اهداف خود دست یافتند.

خاطرات و مستندات رزمندگان از عملیات عاشورا و به طور کلی دوران دفاع مقدس در قالب فیلم مستند، گفت و گوی تلویزیونی، کتاب، یادداشت، مقاله و ... بسیار و در دسترس عموم است. به خصوص با گسترش اینترنت و شبکه‌های مجازی، امکان دسترسی به این منابع ساده‌تر از دهه‌های گذشته است و نسل‌های نوجوان با مطالعه و تفحص در آن‌ها می‌توانند به ابعاد تازه تری از دوران حماسه آفرین دفاع مقدس پی ببرند.

گزارش از علی عبدالصمدی

منبع: دفاع‌پرس