به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم٬ دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه چندین بار تلاش کرد تا معضل سیاسی و حقوقی کردها را حل و کاری کند که جنگ با پ.ک.ک پایان پیدا کند.
اما آخرین مذاکره یعنی گفتگوهای سال 2013 میلادی٬ پس از مدتی به بنبست رسید و ترکیه و پ.ک.ک به خانه اول بازگشتند که این بار٬ توقف و بنبست مذاکرات٬ با دفعات قبلی٬ یک تفاوت جدی داشت.
قبلاً٬ آن چه باعث واژگون شدن میز مذاکرات میشد٬ فعالیت نیروهای نفوذی و خرابکار در پ.ک.ک و برخی چهرههای دولت پنهان در دولت ترکیه٬ برای ادامه جنگ بود. اما این بار مساله از اساس و قاعده فرق میکرد و پ.ک.ک٬ این بار به خاطر آن که در خلا ناشی از بحران سوریه در مناطق کردنشین شمال این کشور عربی صاحب قدرت و قلمرو شده بود٬ به ناگهان و در نصفه نیمههای راهِ مذاکره با آنکارا٬ به این نتیجه رسید که میتواند قدرت به دست آمده در کوبانی و دیگر شهرهای شمال سوریه را در ترکیه نیز به دست آورد.
به همین خاطر٬ شاخه نظامی پ.ک.ک خیز برداشت تا کنترل چند شهر کوچک ترکیه را در دست بگیرد. اما ارتش ترکیه با تمام قدرت آنان را در هم کوبید و مذاکره نیز به پایان رسید.
به این ترتیب٬ جنگ بین ترکیه و پ.ک.ک٬ به شمال سوریه کشیده شد و بهانه طلایی به دست دولت اردوغان افتاد تا تانکها و سربازان خود را به شمال سوریه بفرستد.
در آغاز٬ عفرین و چند شهر دیگر غرب فرات اشغال شد و پس از آن نیز با حمله به شرق فرات٬ چند منطقه دیگر به دست ترکیه افتاد. اما با مداخله و میانجیگری آمریکا و روسیه٬ نوعی از موازنه٬ آتشبس و توقف حملات ایجاد شد.
ترکیه و از دست دادن آلترناتیوهای کُردی در شمال سوریه
از پایان حملات گسترده ارتش ترکیه و مخالفین سوری تحت فرمان آنکارا به شرق فرات٬ رویداد جنگی قابل توجهی روی نداده است.
با آن که گهگاه درگیریهای مختصری بین ترکیه و کردهای تحت امر پ.ک.ک رخ میدهد اما حالا نهادهای وابسته به پ.ک.ک٬ تقریباً با فراغ بال کار خودشان را میکنند و پس از امضای توافق بین این نیروها با دیگر احزاب کُردی سوری نزدیک به بارزانی٬ آنکارا نیز در شرایط جدیدی قرار گرفته است. چرا که تا دیروز٬ نزدیک به 14 حزب کُردی نزدیک به حزب دموکرات اقلیم کردستان عراق٬ با حمایتهای ترکیه٬ در آنکارا و استانبول و در بین مخالفین سوری٬ جایگاه و دفتر و مرکز فعالیت داشتند. اما حالا همه آن احزاب به نهادهای اقماری پ.ک.ک نزدیک شده و ترکیه عملاً٬ آلترناتیوهای کُردی خود را در شمال سوریه از دست داده است.
بیشتر بخوانید
ارتباط همزمان کردها با روسیه و آمریکا
طی روزهای گذشته مقامات سیاسی و نظامی وابسته به نهادهای اقماری پ.ک.ک در مناطق کردنشین شمال سوریه٬ تحرکات سیاسی مشهودی داشتهاند.
به گزارش خط هشت، دیدارهای فرمانده نیروهای روسی با مظلوم عبدی شاهین فرمانده «قسد» و اظهارات ماریا زاخارووا دال بر حمایت روسیه از گفتگو بین کردها و دمشق٬ نشان داد که مسکو به دنبال این است که کردها در کنار دولت بشار اسد بمانند. اما تنها 24 ساعت پس از این دیدار٬ آمریکاییها هم به میدان آمدند.
مظلوم عبدی شاهین که در رسانهها او را به نام مظلوم کوبانی میشناسیم٬ در توییت خود نوشت: «امروز میزبان ژنرال مک کنزی رئیس سازمان فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام) بودیم. در مورد ادامه مبارزه با تهدیدات داعش و استقرار صلح در منطقه و شرایط سیاسی کنونی منطقه صحبت کردیم. ما از ادامه حمایت ایالات متحده از ثبات و مبارزه با تروریسم بسیار قدردانی میکنیم.»
به عبارتی دیگر حالا در شرایطی هستیم که ارتباط همزمان کردها با روسیه و آمریکا٬ بیش از هر زمان دیگری توجه مقامات ترکیه را به سوی خود جلب کرده است. اما با وجود جدیتر شدن روابط آمریکا و نهادهای سیاسی و نظامی کردهای سوریه٬ ترکیه همچون گذشته داد و قال نمیکند و بنا به برخی دلایل٬ فعلاً اقدام تهاجمی خاصی انجام نمیدهد.
آیا ترکیه نگران تاسیس شبه دولت در شمال سوریه است؟
گفتیم که حالا ترکیه در مورد تحرکات سیاسی و سازمانی کردها در شمال سوریه٬ همچون سابق٬ غوغا نمیکند.
اما چرا؟ آیا ترکیه از بابت ضعیفتر شدن کردهای سوری آسوده خاطر شده و به این جمعبندی رسیده که آنان کاری از پیش نخواهند برد٬ یا این که اولویتهای مهمتری دارد؟ در پاسخ باید گفت:
1.ترکیه دست کم در شرایط فعلی٬ ترجیح میدهد که جنگ با پ.ک.ک را فقط در جبهه داخل و همچنین در شمال عراق دنبال کند. چرا که اعتراضات منطقهای و جهانی به حملات هوایی و زمینی ترکیه به مواضع پ.ک.ک در شمال عراق٬ واکنشهای چندان مهمی نبوده که مانع از کار ترکیه شود و به جرات میتوان گفت٬ پ.ک.ک هم در شمال عراق و هم در داخل مرزهای ترکیه٬ زمینگیر و متوقف شده است. بنابراین معنی ندارد که ترکیه به صورت همزمان٬ هم در عراق و مرزهای داخل و هم در شرق فرات٬ در برابر پ.ک.ک بجنگد.
2.در حوزه سیاست و مداخله منطقهای٬ پرونده لیبی٬ بخش قابل توجهی از توان و تمرکز سیاسی٬ نظامی و امنیتی ترکیه را صرف کرده و حالا مقامات آنکارا به شدت به دنبال آن هستند که در بازی لیبی و همچنین در رقابت حساس در شرق مدیترانه٬ چیزی را از دست ندهند و دچار مشکل نشوند. بنابراین در چنین شرایطی٬ نه تنها شرق فرات و مساله نهادهای اقماری پ.ک.ک٬ بلکه غرب فرات و مساله ادلب را نیز اصطلاحاً فریز کرده و آن را در دورترین گوشه میز گذاشتهاند.
3.آمریکا در آستانه انتخابات 2020 میلادی و در شرایطی که دولت ترامپ٬ عملاً وارد کما شده٬ در همه حوزههای داخلی و خارجی٬ بلاتکلیف و ناکارآمد است و ترکیه می خواهد پس از انتخابات 2020 یک بار دیگر در مورد اهداف و نیات واشنگتن درمورد خاورمیانه و سوریه بیاندیشد و ببیند آیا دولت بعدی٬ در شمال سوریه٬ تصممیات تازهای خواهد گرفت یا خیر؟
با توجه به عواملی که به آنها اشاره شد٬ در مجموع٬ فعلاً دلیلی برای تداوم حمله و مداخله گسترده ترکیه در شرق فرات و شمال سوریه وجود ندارد و ظاهراً نهادهای اقماری پ.ک.ک٬ دوران نسبتاً آرامی را پیش رو خواهند داشت.